Górna i dolna fermentacja, ale o co chodzi?

Fermentacja piwa

Na świecie istnieje niezliczona różnorodność piw, a jednym z kluczowych elementów, który wpływa na ich charakter, smak i aromat, jest rodzaj fermentacji (górna lub dolna).

Głównymi kategoriami fermentacji w piwowarstwie są górna i dolna fermentacja.
Dzięki różnicom w procesie oraz drożdżach używanych w każdym przypadku, uzyskuje się piwa o zupełnie odmiennych cechach. Poznajmy zatem główne różnice między piwem górnej, a dolnej fermentacji.

1. Drożdże i temperatura:

Podstawową różnicą  między fermentacją górną a dolną jest rodzaj drożdży używanych w procesie. W przypadku fermentacji górnej wykorzystywane są drożdże Saccharomyces cerevisiae, które pracują efektywnie w wyższych temperaturach, zazwyczaj w zakresie 15-25 stopni Celsjusza. W fermentacji dolnej używa się natomiast drożdży Saccharomyces pastorianus, które pracują w niższych temperaturach w granicy 5-15 stopni Celsjusza.


2. Charakterystyka fermentacji:

Podczas fermentacji górnej, drożdże unoszą się na powierzchnię brzeczki, tworząc pianę lub kożuch. W przypadku fermentacji dolnej, drożdże opadają na dno fermentora. To wpływa na różnice w procesie i w efekcie końcowym piwa.

3. Czas fermentacji:

Fermentacja górna zazwyczaj przebiega szybciej niż fermentacja dolna. Drożdże górnej fermentacji pracują w wyższych temperaturach, co przyspiesza proces przekształcania cukrów w alkohol i inne związki aromatyczne.

4. Smak i aromat:

Fermentacja górna ma tendencję do tworzenia piw o bardziej złożonych aromatach i smakach. Drożdże górnej fermentacji wytwarzają wiele charakterystycznych związków, takich jak alkohole wyższe i estry, które nadają piwu nuty przyprawowe, korzenne, kwiatowe, owocowe i inne.
W przypadku fermentacji dolnej, piwa są zazwyczaj czystsze w smaku, o mniejszej ilości estrów i aromatów.

5. Style piw:

Piwa górnej fermentacji, czyli Ale, zawierają wiele podstylów, takich jak Pale Ale, IPA, Stout czy Porter.
Piwa dolnej fermentacji, zwane Lagerami, obejmują np. Pilsner czy Koźlak


6. Warunki dojrzewania:

Po fermentacji często następuje etap dojrzewania. W przypadku piw górnej fermentacji, czas dojrzewania może być krótszy, z wyjątkiem niektórych stylów, takich jak Stouty. W piwach dolnej fermentacji dojrzewanie jest zazwyczaj dłuższe i odbywa się w niższych temperaturach.

Podsumowując, różnice między piwem górnej, a dolnej fermentacji są związane głównie z rodzajem drożdży, temperaturą procesu, aromatami i smakami oraz stylem piwa. Każdy z tych rodzajów fermentacji wprowadza unikalność i złożoność do światowej kultury piwnej.